शहरं
Join us  
Trending Stories
1
भाजपची मोठी घोषणा! मुंबईत मनसेच्या या उमेदवाराला पाठिंबा; पूर्ण ताकदीने प्रचार करणार
2
लाडक्या बहि‍णींना महिन्याला ₹2100, शेतकऱ्यांना कर्जमाफी अन्..CM शिंदेंच्या 10 मोठ्या घोषणा
3
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
4
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
5
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
6
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
7
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
8
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
9
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
10
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
11
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
12
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
13
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
14
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
15
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
16
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
17
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
18
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
19
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
20
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या

सोलापुरातील मार्कंडेय उद्यानात साकारले सावरकरांचे शिल्पचरित्र

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: May 29, 2019 12:29 PM

स्मारक समितीचा उपक्रम : जयंतीदिनी शिल्पे पाहण्यासाठी सोलापूरकरांची गर्दी

ठळक मुद्देहा प्रकल्प साकारण्यासाठी केंद्रीय मंत्री प्रकाश जावडेकर यांनी २५ लाख रूपयांचा निधी दिला होताया शिल्पचरित्रामध्ये सावरकरांच्या जीवनातील अनेक प्रसंग आहेतमागील दोन - तीन वर्षांपासून तो परिसर सावरकर स्मारकच्या वतीने विकसित करण्यात येत आहे

यशवंत सादूल

सोलापूर : स्वातंत्र्य लढ्यात भारतमातेच्या मुक्तीसाठी आपल्या आयुष्याची तेवीस वर्षे अंदमान, रत्नागिरीसारख्या काळकोठडीत शिक्षा भोगलेल्या स्वातंत्र्यवीर सावरकरांचे सोलापूरशी जिव्हाळ्याचे संबंध होते. त्या पार्श्वभूमीवर सोलापुरातील मार्कंडेय उद्यान येथे विश्वनाथ बेंद्रे आणि अन्य सावरकर भक्तांच्या प्रयत्नाने त्यांचा पुतळा मे १९८६ मध्ये उभारण्यात आला. 

मागील दोन - तीन वर्षांपासून तो परिसर सावरकर स्मारकच्या वतीने विकसित करण्यात येत आहे. सावरकरांच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या प्रसंगांची शिल्पे साकारून स्वातंत्र्य चळवळीचा जाज्वल्य इतिहास जिवंत करण्याचा प्रयत्न केला आहे.

हा प्रकल्प साकारण्यासाठी केंद्रीय मंत्री प्रकाश जावडेकर यांनी २५ लाख रूपयांचा निधी दिला होता. सावरकर स्मारक समितीचे माजी अध्यक्ष बाळासाहेब आपटे यांनी २५ लाख रूपये, शिक्षण मंत्री विनोद तावडे, महसूल मंत्री चंद्रकांत पाटील आणि आमदार भाई गिरकर या यांनी प्रत्येकी दहा लाख रूपये, रोहिणी तडवळ, सोलापूर महापालिका यांनी तीस लाखांचा निधी दिलेला आहे.

या शिल्पचरित्रामध्ये सावरकरांच्या जीवनातील अनेक प्रसंग आहेत. यामध्ये परदेशी कपड्यांची होळी ही घटना आहे. सावरकर पुण्यात फर्ग्युसन महाविद्यालयात शिकत असताना विदेशी कपड्यांची होळी करण्याच्या निमित्ताने लोकमान्य टिळकांची भेट घेतली. स्वातंत्र्य चळवळीत लढणाºया विविध क्षेत्रातील देशभक्तांना एकत्र करून विदेशी कपड्यांची होळी करण्यात आली़ सावरकर व टिळक यांच्यासमोर होळीचे चित्र शिल्पातून दाखविण्यात आले आहे.

सावरकरांना पन्नास वर्षे काळ्या पाण्याची शिक्षा झाल्यानंतर बोटीतून फ्रान्समार्गे अंदमानला घेऊन जाताना त्यांनी बोटीतून उडी मारून मातृभूमीला परत येण्यासाठी केलेला प्रयत्न शिल्पातून साकारण्यात आला आहे.

अंदमानमध्ये खडा बेडी, दंडा बेडी, पायात सळईने जखडून ठेवणे असे हाल ब्रिटिशांकडून होत असत. अशा परिस्थितीत असतानाही सुचलेले काव्य कागदावर उतरून ठेवत असत़ त्यालाही मनाई केली जात असे. त्यामुळे कोळशाने, सराटाच्या काड्यांनी भिंतीवर काव्य लिहून ते पाठ करून ठेवत असत़ हा प्रसंग भित्तीशिल्पातून साकारला आहे़ जेलमध्ये दररोज पंचवीस लिटर तेल काढण्याची शिक्षा दिली जात होती. नाहीतर २५ फटके मारले जात होते़ भारतमातेचा जयजयकार केला तरी फटक्यांची शिक्षा दिली जात असे़ हा करूण प्रसंग शिल्पातून दाखविला आहे.

ब्रायटनच्या समुद्र किनाºयावर फिरत असताना मातृभूमीची तीव्र आठवण झाल्याने सुचलेले अजरामर काव्य ‘सागरास’ व ‘जयोस्तुते’ यासारखे काव्य व प्रखर राष्ट्रवादी, विज्ञानवादी विचार शिल्पाच्या रूपात कोरून ठेवलेले आहेत़

प्रणाम भारतमातेस- स्वातंत्र्योत्तर  काळात भारताच्या प्रगतीमध्ये ज्या वेगवेगळ्या क्षेत्रातील व्यक्तींचे योगदान लाभले अशा राजकारणी, सैन्यदल, तंत्रज्ञान, अंतराळ या व्यक्तींचे भित्तीशिल्पातून दर्शन घडविले आहे. यामध्ये अटल बिहारी वाजपेयी, इंदिरा गांधी, अब्दुल कलाम, सर विश्वेश्वरय्या, डॉ़ होमी भाभा, लालबहादूर शास्त्री, कल्पना चावला, जनरल माणकेशॉ आदींचा समावेश आहे.

पतित पावन मंदिराची स्थापना- मागासवर्गीय व हिंदू समाजातील वैचारिक दरी दूर करून त्यांच्या मंदिर प्रवेशासाठी प्रयत्न सावरकरांनी केले. त्यांना मंदिरात प्रवेश देण्यासोबत रत्नागिरीमध्ये पतित पावन मंदिराची स्थापना केली.

टॅग्स :SolapurसोलापूरVinayak Damodar Savarkarविनायक दामोदर सावरकरPrakash Javadekarप्रकाश जावडेकरVinod Tawdeविनोद तावडेchandrakant patilचंद्रकांत पाटील