शहरं
Join us  
Trending Stories
1
अबब... काय तो स्टॅमिना! धड झोप नाही, खाण्याची वेळ नाही, प्रचारादरम्यान, नेतेमंडळी कोणती काळजी घेतात?
2
थंडीविना केवळ १९ टक्के क्षेत्रावरच रब्बीच्या पेरण्या, ज्वारी ३४ टक्के, हरभरा १७, गव्हाचा केवळ ४ टक्के पेरा पूर्ण
3
संजूचं शतक; आफ्रिकेत फिरकीची 'करामत' अन् सूर्याच्या कॅप्टन्सीत टीम इंडियाचा विजयी धडाका कायम!
4
ठाण्यात बिल न देता हॉटेलात जायची सवय तेच दावोसमध्ये केले; जयंत पाटलांचा शिंदेंना जोरदार टोला 
5
कॅप्टन सूर्याकडून तो खास मेसेज मिळाला अन् संजू चमकला!
6
रावेरचे माजी आमदार आर. आर. पाटील यांचे निधन
7
IND vs SA : लांब सिक्सर मारणाऱ्यापेक्षा रस्त्यावर पडलेला मॅच बॉल लांबवणाऱ्याची चर्चा (VIDEO)
8
मी शिवसेना सोडली तेव्हा ३५ आमदार, १५ खासदार माझ्याकडे आलेले...; राज ठाकरेंचा एकाच वाक्यात उद्धव, शिंदेंवर नेम
9
मिस्ट्री स्पिनरची जादू; दक्षिण आफ्रिकेच्या ताफ्यातील स्फोटक फलंदाज ठरले फुसका बार!
10
फुटबॉल सामन्यावेळी इस्रायली नागरिकांवर हल्ला; १२ जखमी, नेतन्याहूंनी नेदरलँडला विमाने पाठविली
11
Aiden Markram नं रुबाब दाखवला; पण Arshdeep Singh समोर तो फिका ठरला (VIDEO)
12
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'समोरासमोर चर्चेला तयार', पृथ्वीराज चव्हाणांचं अमित शाहांना खुलं चॅलेंज
13
Sanju Samson ची सेंच्युरी! एका डावात ३ खास रेकॉर्ड्सला घातली गवसणी
14
फक्त एक षटकार मारला त्यातही सुर्या भाऊची हवा! IPL मधील २१ कोटींचा सिक्सर किंग पडला मागे
15
जानेवारीमध्ये भाजपला मिळणार नवीन राष्ट्रीय अध्यक्ष; 22 नोव्हेंबरला दिल्लीत महत्वाची बैठक
16
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : महिलांबाबत अपमानास्पद वक्तव्यावर निवडणूक आयोग ॲक्शमोडवर,अधिकाऱ्यांना दिल्या कारवाईच्या सूचना
17
निमलष्करी दलाच्या अधिकाऱ्यांच्या रेशन मनी भत्त्याला कात्री; दर महिन्याला ४००० रुपयांचे नुकसान
18
कोणाचा फोटो लावायचा, हा आमचा निर्णय; मोदींचा फोटो न लावण्यावरुन नवाब मलिक स्पष्ट बोलले
19
"...तोपर्यंत त्यांचा निर्णय बदलणार नाही"; अजित पवारांना परत घेण्याबद्दल शरद पवारांचं विधान
20
जम्मू-काश्मीरच्या सोपोरमध्ये सैन्याची मोठी कारवाई; दोन दहशतवाद्यांचा खात्मा

नाट्याकर्षक जाहिरातींचे युग

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: April 22, 2018 5:21 AM

त्यांना मुळात अक्षरांची आवड नव्हती, तर चित्रकलेची होती. स्केचेसची होती.

डॉ. सुधाकर फडकेकमल शेडगे एका वृत्तपत्रात आर्ट सेक्शनमध्ये होते. त्यांचे अक्षर छान होते. त्यांच्या जीवनाला कलाटणी मिळाली ती पृथ्वीश गांगुलींमुळे. त्यांनी बंगाली पुस्तकातले नमुने दाखवले. हे नमुने पाहून कमल यातील लोटरिंंग पद्धतीचा वापर करून देवकी, वेड्याचे घर उन्हात, आचार्य, इथे ओशाळला मृत्यू, औषध नलगे मजला वगैरे मराठी नाटकांच्या जाहिराती केल्या.त्यांना मुळात अक्षरांची आवड नव्हती, तर चित्रकलेची होती. स्केचेसची होती. सुप्रसिद्ध नेपथ्यकार रघुवीर तळाशीलकर हेही त्यावेळी तिथे होते. दोघेही कोकणचे असल्यामुळे त्यांची मैत्री होती. तळाशीलकर नोकरी सांभाळून डिझाइन्सची, नेपथ्याची कामे करत. गोवा हिंदू असोसिएशनचे ‘रायगडाला जेव्हा जाग येते’चे नेपथ्य तळाशीलकरांचे होते. त्यांनी शेडगेंना या नाटकाच्या डिझाइनचे काम दिले.तत्पूर्वी शेडगेंनी काही नाटकांची डिझाइन्स केली होती. रायगडनंतर मत्स्यगंधा आहे. पुढे ‘गारंबीचा बापू’ ‘गुलमोहन’ ही नाटके आली. अनेक नाटकांचे डिझाइन शेडगेंनी केले. काही वेळा एकाच नाटकाची त्यांनी वेगवेगळी डिझाइन्स केली. जवळजवळ सर्व निर्मात्यांकडे त्यांनी काम केले. १९६७ साली नाट्यसंपदाच्या ‘कट्यार काळजात घुसली’ या नाटकाचे व त्यानंतर अनेक वर्षांनी राहुल देशपांडेंनी आणलेल्या त्याच नाटकाचे डिझाइन त्यांचेच होते.काचेचा चंद्र नाटकाला अपेक्षित बुकिंग होत नव्हते. तेव्हा तोंडवळकरांनी श्रीराम लागू हे भावनाला खांद्यावर उचलून नेत आहेत, अशी बोल्ड डिझाइन करायला शेडगेंना सांगितले. नंतर हे नाटक चालले. नाट्यनिर्माते व फोटोग्राफर मोहन वाघ यांच्याशी त्यांची ओळख झाली. वाघ निरनिराळ्या मासिकांसाठी फोटो काढायचे व कमल शेडगे त्याची सजावट करायचे, असे २२ वर्षे चालले होते. शेडगे नाटकाची संहिता प्रथम वाचत. त्यामुळे त्यातली मध्यवर्ती कल्पना शेडगे नाटकाच्या डिझाइनमधून दाखवतात. कमलने नाटकाच्या केलेल्या जाहिरातीचे प्रदर्शन पुणे व इतर ठिकाणी भरवलं होतं, तेही गाजलं. त्यांची कमलाक्षरे, माझी अक्षरगाथा व चित्राक्षरे अशी तीन पुस्तके प्रसिद्ध झाली आहेत.ठाण्यातील नौपाडा भागातील अप्पा महाशब्देंना मी जवळजवळ ५० वर्षांपासून ओळखतो आहे. आम्ही एकाच शाळेतले. डॉ. बेडेकर विद्यामंदिरमधील. दोघांनाही नाटकाचे वेड असल्यामुळे आमची मैत्री आजतागायत आहे. आम्ही नाटककार श्याम फडके यांच्या एका बालनाट्याचे नेपथ्य केले होते.याव्यतिरिक्त अप्पांनी ‘एक होतं भांडणपूर’, ‘गाणारी मैना’, ‘हिमगौरी आणि सात बुटके’, ‘अलिबाबा व चाळीस चोर’ इ. नाटकांची नेपथ्येही केली होती. जन्मत:च सुवाच्य अक्षर असलेले अप्पा पुढे नाटकांच्या जाहिरातींकडे वळले. ठाण्यात ६०-७० च्या दशकात नाटके कमीच लागत. मो.ह. विद्यालय, न्यू इंग्लिश स्कूल किंवा बेडेकर शाळेच्या मैदानात लागणाऱ्या जाहिरातींचे बोर्ड अप्पा बनवू लागले. त्याकाळी फ्लेक्स नव्हते. सुरुवातीला ठेकेदार मोहन जोशी आणि नंतर विद्याधर ठाणेकर, रमेश मोरे या ठेकेदारांनीही त्यांना कामे दिली. पुढे अनेकविध कार्यक्रमांसाठी लागणारी गौरवचिन्हे, स्मृतिचिन्हे, बॅनर्स, मानपत्रे, साइनबोर्ड अशा गोष्टी ते करू लागले.१९७० च्या सुमारास आळतेकर व कोल्हटकर स्पर्धा जोरात होत्या. मी कामावरून सुटल्यावर तेथे जात असे. आज जेथे शारदा थिएटर आहे, तेथे कोल्हटकर स्पर्धेची नाटके व्हायची. गेटजवळ ‘३Ÿ४’ च्या नाटकाचे ८-१० बोर्ड एका लायनीत ठेवलेले असायचे. हे बोर्ड सुंदर अक्षरात लिहिलेले असत. एक दिवस तो रंगवणारा पेंटर भेटला. त्याचे नाव अनिल लेले असावे. तो ठाकूरद्वार, गिरगाव येथील भीमराव बिल्डिंगमध्ये राहत असे. हातात रंग, ब्रश, पांढरे कागद, गोंद वगैरे घेऊन येई व बोर्ड रंगवण्याचे काम तासाभरात करून जात असे. लाकडाच्या बोर्डावर पांढरा कागद चिकटवून वॉटर कलर्सने तो नाटकाची नावे, कलाकार इत्यादी मजकूर लिहायचा. आमच्या लहानपणी खेडेगावात नाटके होत. त्याची जाहिरात पत्रके टांग्यातून किंवा छकड्यातून वाटली जात. तसेच गावात नाक्यानाक्यांवर छापील बोर्ड लावत असत.अशोक हांडे यांनी गेली काही वर्षे ‘मराठी बाणा’ची जाहिरातही वेगळेपणाने केलेली आहे. जाहिरात वृत्तपत्रात येते, त्या दिवशीच्या प्रसिद्ध व्यक्तीचा फोटो जाहिरातीत टाकतात. सर्वसाधारण नाटकांच्या जाहिरातीपेक्षा त्या वेगळ्या वाटतात.

sudhakarphadke76@gmail.com