शहरं
Join us  
Trending Stories
1
ठाण्यात बिल न देता हॉटेलात जायची सवय तेच दावोसमध्ये केले; जयंत पाटलांचा शिंदेंना जोरदार टोला 
2
रावेरचे माजी आमदार आर. आर. पाटील यांचे निधन
3
मी शिवसेना सोडली तेव्हा ३५ आमदार, १५ खासदार माझ्याकडे आलेले...; राज ठाकरेंचा एकाच वाक्यात उद्धव, शिंदेंवर नेम
4
Aiden Markram नं रुबाब दाखवला; पण Arshdeep Singh समोर तो फिका ठरला (VIDEO)
5
फुटबॉल सामन्यावेळी इस्रायली नागरिकांवर हल्ला; १२ जखमी, नेतन्याहूंनी नेदरलँडला विमाने पाठविली
6
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'समोरासमोर चर्चेला तयार', पृथ्वीराज चव्हाणांचं अमित शाहांना खुलं चॅलेंज
7
Sanju Samson ची सेंच्युरी! एका डावात ३ खास रेकॉर्ड्सला घातली गवसणी
8
फक्त एक षटकार मारला त्यातही सुर्या भाऊची हवा! IPL मधील २१ कोटींचा सिक्सर किंग पडला मागे
9
जानेवारीमध्ये भाजपला मिळणार नवीन राष्ट्रीय अध्यक्ष; 22 नोव्हेंबरला दिल्लीत महत्वाची बैठक
10
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : महिलांबाबत अपमानास्पद वक्तव्यावर निवडणूक आयोग ॲक्शमोडवर,अधिकाऱ्यांना दिल्या कारवाईच्या सूचना
11
निमलष्करी दलाच्या अधिकाऱ्यांच्या रेशन मनी भत्त्याला कात्री; दर महिन्याला ४००० रुपयांचे नुकसान
12
कोणाचा फोटो लावायचा, हा आमचा निर्णय; मोदींचा फोटो न लावण्यावरुन नवाब मलिक स्पष्ट बोलले
13
"...तोपर्यंत त्यांचा निर्णय बदलणार नाही"; अजित पवारांना परत घेण्याबद्दल शरद पवारांचं विधान
14
जम्मू-काश्मीरच्या सोपोरमध्ये सैन्याची मोठी कारवाई; दोन दहशतवाद्यांचा खात्मा
15
"...तर बाळासाहेबांनी उद्धव ठाकरेंना गोळ्या घातल्या असत्या"; नारायण राणेंचं विधान
16
ऐकावं ते नवलच! १२ वर्षे जुन्या कारचे अंत्यसंस्कार, चार लाख खर्च करुन बांधली समाधी
17
सध्यातरी इतकेच महायुतीत ठरले...; अमित शाह यांच्या मुख्यमंत्री नावाच्या दाव्यावर प्रफुल्ल पटेलांची प्रतिक्रिया
18
"अरे देवा...", राहुल-अथियाने दिली गुडन्यूज; सूर्यकुमारची पत्नी देविशाच्या कमेंटनं मात्र वेधलं लक्ष
19
Maharashtra Election 2024: गडचिरोलीत किती ही बंडखोरी; कोणाच्या हाती आमदारकीची दोरी?
20
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : अमित शाहांच्या विधानावरुन नवा वाद,संभाजीराजे छत्रपतींनी घेतला आक्षेप; नेमकं प्रकरण काय?

कालानुरूप नाटकातील संगीत बदलले नाही - प्रा.डॉ. विजय जोशी

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: June 03, 2019 12:25 AM

मराठी नाट्यसंगीत : स्वरूप आणि समिक्षा’ या पुस्तकाचे ठाण्यात प्रकाशन

ठाणे : संगीत नाटकांत संगीताचा अतिरेक झाल्यामुळे संगीत नाटकापासून प्रेक्षक दूर होत गेला. चित्रपटांत संगीत कायम राहिले, कारण ते प्रवाहाबरोबर बदलत गेले. कालानुरूप मराठी संगीत नाटकातले संगीत बदलत गेले असते, तर संगीत नाटकाची परंपरा ओघाने पुढे गेली असती. भावनांना पूरक असे संगीत नाटकांतून मांडले गेले, तर संगीत नाटकांना ऊर्जितावस्था मिळेल, असे परखड मत शिक्षणतज्ज्ञ प्रा.डॉ. विजय जोशी यांनी व्यक्त केले.

मराठी ग्रंथसंग्रहालय, ठाणे आणि व्यास क्रिएशन्स आयोजित पुस्तक आदानप्रदान महोत्सवात रविवारी डॉ. विजया टिळक लिखित ‘मराठी नाट्यसंगीत : स्वरूप आणि समिक्षा’ या पुस्तकाचा प्रकाशन सोहळा वा.अ. रेगे सभागृहात पार पडला. यावेळी डॉ. जोशी पुढे म्हणाले, आपल्याकडे डॉक्युमेंटेशन नावाची गोष्टच होत नाही. मराठी नाटकांचे डॉक्युमेंटेशन नाही. त्याबाबत, आपल्याकडे उदासीनता आहे. डॉ. टिळक यांचे साहित्यावरचे प्रेम आणि त्यांची नाटकांबाबत असलेली ओढ तसेच त्यांना स्वरांचा कानदेखील असल्यामुळे त्यांनी हा ग्रंथ रसिकतेतून साकारला आहे. आपल्याकडे दिग्गजांनी लिहिलेला आविष्काराबाबत योग्य संदर्भसूची ग्रंथ नाही. नाटक आणि संगीत नाटक हा मराठी संस्कृतीचा ठेवा आहे आणि तो वेगळा आहे, याबद्दल दुमत नाही. एखाद्या नाटककाराचे शब्द आणि शब्दांमागचा आशय रसिकांपर्यंत पोहोचवायचा असेल, तर त्याला संगीताची जोड असल्यास ते रसिकांपर्यंत प्रभावीपणे पोहोचते. आताचे नट हे ‘अ‍ॅडिशनल’ घेतात आणि ‘अ‍ॅडिशन’ घेण्याचा मोह त्यांना होतो. तसाच मोह संगीत नटांना झालेला असावा. संगीत नाटकांतील नट हे नाटकातले भाव पोहोचवण्याऐवजी स्वत:चे संगीत पेश करतात, तेव्हा संगीत नाटकांचा उत्कर्ष थांबला. जेव्हा नाटकाची जाहिरात होत असे, तेव्हा पहिले संगीत मग नाटकाचे नाव, अशी होत असे. आमच्या नाटकात पहिले संगीत असणारे हे सांगितले जात असत. नाट्य आणि संगीत यांचे योग्य प्रमाण राखले असते, तर संगीत नाटक मागे राहिले नसते.

परीक्षण प्रकार हा नाटकात नाही, तो वेगळा प्रकार आहे. वृत्तपत्रात छापून येणारे नाटकाचे परीक्षण, हे परीक्षण नव्हे, तर तो रिपोर्ट आहे. नाटक हा साहित्याचा प्रकार आहे, हे लोक अजूनही मानायला तयार नाहीत. तो कला प्रकारच मानला जातो. जेव्हा शब्द अपुरे पडतात, तेव्हा काव्य आणि संगीत त्या शब्दांना पुढे घेऊन जाऊ शकतात, अशा भावना त्यांनी व्यक्त केल्या. ज्येष्ठ समीक्षक डॉ. अनंत देशमुख म्हणाले की, नाटकातला संगीत हा भाग अतिशय विलक्षण आहे. नाटकात संगीत आले. त्यात गायक, नटांचे मोठे योगदान आहे. नाट्यसंगीताची वाटचाल, त्याचा आलेख, नकाशा, त्याचा विकास हा महत्त्वाचा आहे, असे मत व्यक्त करत अभ्यासक, समीक्षक हा दशभुजेसारखा असावा. तो स्वत: विविध दिशांनी वाढलेला हवा, अशी अपेक्षा त्यांनी व्यक्त केली.

यावेळी मराठी ग्रंथसंग्रहालयाचे अध्यक्ष प्रा. विद्याधर वालावलकर, ज्येष्ठ पत्रकार श्री.वा. नेर्लेकर, हेमंत काणे आणि व्यास क्रिएशन्सचे निलेश गायकवाड उपस्थित होते. कार्यक्रमाचे निवेदन श्रीरंग खटावकर यांनी केले. यावेळी साहित्य-सांस्कृतिक क्षेत्रात कार्य करणाऱ्या अभिनय कट्टा, अत्रे कट्टा, ब्रह्मांड कट्टा, टॅग, अजेय संस्था, कोकण मराठी साहित्य परिषद, ठाणे शाखा यांचा सत्कार करण्यात आला.

या पुस्तकांचा झाला गौरवचरित्र-आत्मचरित्र : बहुरूपिणी : अंजली कीर्तने, कादंबरी : जीर्णोद्धार : संतोष हुदलीकर, कथा : चाहूल उद्याची : सुबोध जावडेकर, कविता : भातालय : नामदेव गवळी, अनुवाद : एसीएन नंबियार : वपाला बालचंद्रन, सुजाता गोडबोले, प्रवास : पुन्हा यांकीजच्या देशात : डॉ. अच्युत बन, पर्यावरण : वृक्ष - अनुबंध : प्रा. नीला कोर्डे, विज्ञान : या शोधाशिवाय जीवन अशक्य : डॉ. प्रबोध चोबे, बालविभाग : मिसाइल मॅन, डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम : एकनाथ आव्हाड, इतिहास : रॉ भारतीय गुप्तचर संस्थेची गूढगाथा : रवी आमले, आदींना श्रीस्थानक राज्यस्तरीय साहित्य पुरस्कार तर ललित विभागात ‘चांगभलं’, लेखक साहेबराव ठाणगे. ललितेतर विभाग ‘कापूस सरकीपासून सुतापर्यंत’, लेखक राजीव जोशी यांना अ‍ॅड. वा.अ. रेगे साहित्य पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.