ठाणे : ठाणे वनविभाग आणि मुंबई गुन्हे अन्वेषण विभागाच्या युनिट दहाच्या पथकाने संयुक्तपणे मुंबई उपनगरातील अंधेरी आणि मालाड येथील कारवाईमध्ये व्हेल माशांच्या उलटीची तस्करी करणाऱ्या राजेश मिस्त्री याच्यासह पाच जणांना नुकतीच अटक केली. त्यांच्याकडून २६ कोटींची उलटी जप्त केली आहे.
व्हेल माशाच्या उलटीच्या तस्करीसाठी काही जण मालाड आणि अंधेरी येथे येणार असल्याची माहिती ठाणे वनविभागाला मिळाली होती. त्याआधारे उपवनसंरक्षक गजेंद्र हिरे, सहायक वनसंरक्षक गिरिजा देसाई यांच्या मार्गदर्शनाखाली वनपरिक्षेत्र अधिकारी संतोष कंक, वनअधिकारी प्रशांत देशमुख, शहापूरचे वनपाल रवींद्र तवर, नारायण माने, गणेश परहर आणि रामा भांगरे आदींच्या पथकाने १० जुलै रोजी मालाड येथून राजेश मिस्त्री, दिवाकर शेट्टी, दादाभाई घनवट आणि किरीटभाई वडवाना यांना सुमारे आठ किलोच्या उलटीसह अटक केली. दुसऱ्या कारवाईमध्ये सईद सिंबगथुल्ला (रा. कर्नाटक) याला १८ किलो ग्रॅम व्हेल माशाची विक्री करताना रंगेहाथ पकडले. या पाचही जणांना दोन दिवसांची वनकोठडी न्यायालयाने सुनावली आहे.
* व्हेल माशाची उलटी अतिशय दुर्मीळ मानली जाते. भारतीय बाजारपेठेत एक किलो उलटीची किंमत एक कोटी रुपये असल्याचे सांगितले जाते. आखाती देशात विशेषकरून दुबई, इंग्लंड आणि अमेरिका या देशांमध्ये व्हेल माशाच्या उलटीला मोठी मागणी आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेमध्ये एक किलो उलटीची किंमत तीन ते पाच कोटींपर्यंत सांगितली जाते.
* विशेष म्हणजे व्हेल माशाची ही उलटी समुद्राच्या पाण्यात बुडत नसून समुद्रातील क्षारामुळे ती खाऱ्या पाण्यावर तरंगते आणि गोळा होऊन वर्षभराचा प्रवास करून समुद्रकिनाऱ्यावर येते.
*यासाठी होते तस्करी...
माशाच्या उलटीचा वापर उच्च प्रतीचा परफ्युम तयार करण्यासाठी तसेच काही ठिकाणी औषध निर्मितीमध्ये होतो. काही ठिकाणी सिगारेट, मद्य आणि खाद्य पदार्थांमध्ये स्वाद वाढविण्यासाठीदेखील केला जातो. याची खरेदी-विक्री करणे हे वन्य प्राणी सुरक्षा अधिनियमांतर्गत बेकायदेशीर आहे. तरीही त्याची मोठ्या प्रमाणात तस्करी केली जाते, अशी माहिती वन अधिकाऱ्यांनी दिली.