शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'कारखाने विकत घ्यायला मी काही महाराष्ट्रभर हिंडलो नाही'; जयंत पाटलांनी अजित पवारांना डिवचले
2
"जेव्हा पराभव समोर दिसतो, तेव्हा 'असे' नॅरेटिव्ह सेट करण्याचा प्रयत्न सुरू होतो"; प्रविण दरेकर यांचा सुप्रिया सुळेंना टोला
3
"बंद सम्राटांना कायमचं घरात बंद करायची वेळ आलीय"; CM शिंदेंचा उद्धव ठाकरेंवर अप्रत्यक्ष निशाणा
4
अचानक मोठा विकेंड जाहीर! १५ ते २० नोव्हेंबर 'या' शाळा बंद राहणार; शासनाचा मोठा निर्णय
5
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'काल माझं अन् शरद पवारांचं भांडण झालं, त्यांनी सात सभा..."; सुप्रिया सुळेंनी सगळंच सांगितलं
6
गुंतवणूकदार विचित्र परिस्थितीत अडकले! शेअर ६१ हजारांनी पडला पण विकताही येत नाहीय...
7
दिल्ली महापौरपदासाठी भाजपचा उमेदवार अवघ्या ३ मतांनी हरला; आपची महापालिकेवर सत्ता
8
“मोदींनी ११ वर्षात काय केले? महाराष्ट्राच्या निवडणुकीचा ३७० कलमाशी काय संबंध?”: खरगे
9
काव्या मारनने संघाबाहेर काढलं, त्यानेच टीम इंडियाला रडवलं! आता लागणार १० कोटींची बोली?
10
बाळासाहेबांची इच्छा आम्ही पूर्ण केली, छ. संभाजीनगरच्या नामकरणावरुन PM मोदींचा उद्धवसेनेवर 'बाण'
11
घुसखोरांनाही ४५० रुपयांत गॅस सिलेंडर देणार; काँग्रेस नेत्याच्या विधानानं नवा वाद
12
गाझामध्ये इस्रायलचं तांडव, संपूर्ण कुटुंब नष्ट; शेजारी म्हणाला, "केवळ एकच मुलगा वाचला, पण तोही...!"
13
"गद्दारी केली तर लाज वाटण्यासारखं काहीच नाही"; दिलीप वळसेंच्या लेकीचे शरद पवारांना प्रत्युत्तर
14
महाराष्ट्रात मविआ सरकार स्थापन करु, एकही प्रकल्प बाहेर जाऊ देणार नाही; राहुल गांधींचा शब्द
15
BSNL नं लॉन्च केली भारतातील पहिली Satellite-to-Device सर्व्हिस, आता नेटवर्कशिवायही करू शकाल कॉलिंग!
16
विरोधक सत्तेत आले तर पहिली लाडकी बहीण योजना बंद पाडतील; नरेंद्र मोदींची टीका
17
पंकजांनंतर अशोक चव्हाणांचा 'बटेंगे तो कटेंगे'ला विरोध; म्हणाले, "मी सेक्युलर हिंदू पण..."
18
"विद्यार्थ्यांची मागणी न्यायपूर्ण, सामान्यीकरण अस्वीकार्य ..."; राहुल गांधींनी प्रयागराजमधील आंदोलनावर दिली प्रतिक्रिया
19
"काही ईव्हीएम मशिनमध्ये गडबड! असं परदेशी माणूस म्हणतोय..."; सुप्रिया सुळे यांचा मोठा दावा
20
'या' देशातील ६ आंदोलनकर्त्यांना मृत्यूदंडांची शिक्षा; सरकारविरोधी निदर्शनांमध्ये होता सहभाग

हातमागावरील घोंगडीची कला त्यांनी ठेवली जिवंत

By ऑनलाइन लोकमत | Published: May 27, 2018 2:10 PM

४० वर्षांपासून व्यवसाय: मंगरुळपीर तालुक्यातील पांडुरंग कोल्हेंचा उपक्रम 

-गोपाल माचलकर  पार्डी ताड: मेंढीच्या लोकरा पासून हातमागावर बनणारी घोंगडी आता कालबाह्य झाली असली तरी, मंगरुळपीर तालुक्यातील पार्डी ताड येथील ६८ वर्षीय पांडुरंग कोल्हे यांनी मात्र गेल्या ४० वर्षांपासून ही कला जिवंत ठेवली आहे. या व्यवसायावर उदरनिर्वाह होणे कठीण असले तरी, कला जिवंत राहावी म्हणूनच ते हा व्यवसाय करीत असून, याचे प्रशिक्षण इतरांनीही घ्यावे, अशी त्यांची इच्छा आहे. हातमागावर घोंगड्या बनविणे हा पार्डी ताड येथील पांडुरंग कोल्हे यांचा पारंपरिक व्यवसाय आहे. गेली ४० वर्षांपासून ते हा व्यवसाय करीत आहेत. यासाठी मेंढीचे लोकर अर्थात केस आणण्यासाठी त्यांना परिश्रम करावे लागतात. या लोकरीपासून घोंगडीसाठी धागा तयार करण्यासाठी ५ ते ६ दिवसांचा कालावधी लागतो आणि अखंडा धागा बनल्यानंतर त्यापासून घोंगडी तयार करण्यासाठी दोन दिवस लागतात.

अर्थात एका घोंगडीसाठी त्यांना आठ दिवस परिश्रम करावे लागतात. धागा तयार केल्यानंतर तो चिंचेच्या पाण्यात भिजवून उन्हात वाळविला जातो. त्यानंतर हा धागा सुरळीत करण्यासाठी फणीने विंचरले जाते. मगच धागा हातमागावर उभा, आडवा लावून त्यापासून घोंगडी बनविली जाते. मेंढीच्या लोकरापासून बनलेली घोंगडी उबदार असल्याने शेतकरी वर्गात पूर्वी या घोंगडीला मोठी मागणी होती; परंतु आधुनिक काळात उबदार शाली आणि चादरींची निर्मिती झाल्यानंतर या घोंगडीची मागणी घटली आहे. त्यामुळे हातमागावर घोंगडी बनविणा-या विणकरांची संख्याही आता बोटावर मोजण्याएवढीच उरली आहे; पांडुरंग कोल्हे यांनी मात्र ४० वर्षांपासून ही कला जपली आहे. त्यांनी बनविलेल्या एका घोंगडीचे बाजार मुल्य १३०० रुपये असले तरी, त्यामधून त्यांची मिळकत मात्र अगदीच नगण्य आहे. मंगरुळपीर तालुक्यात हा व्यवसाय करणारे पांडुरंग कोल्हे हे एकमेव असले तरी, शासनाकडून मात्र त्यांच्या कलेची उपेक्षाच होत आहे.  शासनाने कलेची जोपासना करावी ! मेंढ्यांच्या लोकरापासून घोंगड्या बनविण्याची कला ही पारंपरिक आणि अनन्य साधारण असून, पर्यावरणपुरक अशीच आहे. या कलेची जोपासणा करून विणकरांना बाजारपेठ उपलब्ध करून दिल्यास हातमागावर घोंगडी विणण्याचा व्यवसाय वृद्धीगंत होऊन लोकांना रोजगाराचा नवा पर्याय मिळेल. त्यामुळे शासनाने या कलेचा विकास करून ती जोपासण्यासाठी प्रयत्न करावे, अशी मागणी पांडुरंग कोल्हे यांनी केली आहे.